Aybüke Türk Haber "Habere Bozkutça Bakış"
AZİZ DAĞTEKİN’İN İNCELEME YAZISI
Kasım ayında politika faizini yüzde 50’te sabit tutan Türkiye Merkez Bankası Aralık ayında faiz indirimine gidip ditmeyeceği konusunda şimdiden ciddi beklentilere yol açıyor. Kafa karıştıran soru ve beklentiler doğrultusunda Türkiye Merkez Bankası’nın Aralık 2024 Faiz indirimi beklentisinin “Ekonomik Dinamikler ve Olası Senaryolar” gerçeğinde incelemeye aldık.
Kasım 2024’te Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), politika faizini yüzde 50 seviyesinde sabit tutma kararı almıştı. Bu karar, küresel ekonomik belirsizlikler, yerel enflasyonist baskılar ve Türkiye’nin ekonomik yeniden dengeleme süreci gibi karmaşık faktörlerin etkisi altında verilmişti. Peki, Aralık ayında Merkez Bankası politika faizini hangi seviyeye çeker? Bu soruya yanıt ararken, birkaç önemli ekonomik dinamiği göz önünde bulundurmak gerekiyor.
1. Türkiye’nin Enflasyon Görünümü
Türkiye ekonomisi son birkaç yıldır yüksek enflasyon oranlarıyla mücadele ediyor. 2023’ün ikinci yarısından itibaren enflasyonun kontrol altına alınması için sıkı para politikaları uygulanmaya başlandı. 2024 yılı itibariyle, Türkiye’nin yıllık enflasyon oranı hala yüksek seviyelerde seyrediyor, ancak bir yavaşlama eğilimi gösteriyor.
- Eylül 2024 itibariyle yıllık enflasyon oranı yüzde 62.8 civarlarında ve Merkez Bankası’nın hedefi olan tek haneli enflasyona ulaşılması için ciddi bir mesafe bulunuyor.
- Aralık 2024’te, enflasyonun tek haneli seviyelere inmesi beklenmediği için, TCMB’nin faiz indirimi konusunda dikkatli olacağı öngörülüyor. Eğer enflasyon hala yüksekse, Merkez Bankası’nın faizleri indirme konusunda temkinli davranması muhtemel olacaktır.
2. Küresel Ekonomik Koşullar
Türkiye, küresel ekonomik gelişmelerden önemli ölçüde etkilenmektedir. ABD Merkez Bankası (FED) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) gibi büyük merkez bankalarının faiz politikaları, gelişmekte olan piyasalarda finansal akışları doğrudan etkileyebilir.
- ABD’nin faiz politikası: Eğer FED, 2024’ün sonlarına doğru faiz indirimine giderse, küresel likidite artabilir ve bu da Türkiye gibi gelişmekte olan piyasalara sermaye girişi sağlayabilir. Bu durum, TL’nin değer kazanmasına ve enflasyonist baskıların azalmasına yol açabilir.
- Avrupa’daki enflasyon ve faiz oranları: Euro Bölgesi’nde enflasyon ve faiz oranları stabil kalıyorsa, Türk Lirası’nın değer kazanması ya da değer kaybetmesi gibi etkenler de Merkez Bankası’nın kararını etkileyebilir.
3. Ekonomik Büyüme ve Türkiye’nin İçsel Dinamikleri
2024 yılı, Türkiye için ekonomik büyüme açısından önemli bir yıl olabilir. Küresel ekonomik zorluklara rağmen Türkiye, iç talep ve ihracat açısından büyümeyi sürdürme potansiyeline sahip. Ancak, büyümenin sürdürülebilirliği için enflasyonun kontrol altına alınması gerektiği açık.
- İç talep: Türkiye’deki tüketim ve yatırım talebi yüksek kalmaya devam ederse, enflasyonist baskılar artabilir ve Merkez Bankası faiz indirimi konusunda daha temkinli bir yaklaşım benimseyebilir.
- Dış ticaret ve ihracat: Türkiye’nin dış ticaret açığının yönetilmesi ve ihracatın artırılması, döviz arzını artırarak TL’nin değer kazanmasına ve enflasyonist baskıların azalmasına yardımcı olabilir.
4. Türkiye Merkez Bankası’nın Faiz İndirim Stratejisi
Türkiye Merkez Bankası, 2023’ün sonlarından itibaren faiz indirimlerine başlamıştı. Ancak faiz indirimi hızının, enflasyonla mücadele ve ekonomik büyümeyi dengeleme amacına hizmet etmesi gerekiyor. Merkez Bankası’nın 2024 yılı itibarıyla faiz indirimi konusunda daha temkinli bir yaklaşım sergilemesi bekleniyor.
Kasım 2024’te faiz oranının yüzde 50’de sabit tutulması, faiz indiriminin yakın vadede hızlandırılmayacağına işaret ediyor. Bununla birlikte, Aralık 2024’te faiz indirimi yapılması olasılığı da bazı ekonomik göstergelere bağlı olarak masada olabilir.
5. Olası Senaryolar ve Faiz İndirimi Beklentileri
- İlk Senaryo (Temkinli Faiz İndirimi): Eğer enflasyonun düşüşü yavaş ilerlerse ve küresel ekonomik koşullar daha da belirsizleşirse, Merkez Bankası faiz indirimi hızını yavaşlatabilir. Bu durumda, politika faizinin yüzde 50’den yüzde 45-47 seviyelerine çekilmesi ihtimali bulunuyor. Bu, ekonomideki istikrarı koruma amacı güden, ancak enflasyonla mücadeleyi ön planda tutan bir yaklaşım olurdu.
- İkinci Senaryo (Daha Agresif Faiz İndirimi): Eğer enflasyon hızla düşmeye devam eder ve küresel koşullar Türkiye’nin lehine dönerse, Merkez Bankası Aralık ayında faiz indirimine daha hızlı gidebilir. Bu durumda, politika faizinin yüzde 45 veya daha aşağıya çekilmesi olasıdır. Ancak, enflasyonun kontrol altında olmaması durumunda, bu tür bir adım büyük riskler taşıyabilir.
6. Sonuç ve Değerlendirme
Kasım ayında faiz oranı yüzde 50’de sabit tutulmuş olsa da, Aralık 2024’te faiz indirimi yapılacaksa bu, enflasyon oranları, büyüme beklentileri ve küresel ekonomik gelişmeler doğrultusunda yapılacak bir değerlendirmeye dayanacaktır. 2024 yılı itibariyle Türkiye Merkez Bankası’nın faiz indirimi konusunda temkinli bir yaklaşım izlemesi, enflasyon hedeflemesi ve finansal istikrarı göz önünde bulundurması bekleniyor.
Faiz indiriminin boyutu ve zamanlaması, Türk ekonomisinin yıl sonuna doğru göstereceği performansa ve enflasyonun seyrine bağlı olarak şekillenecektir. Merkez Bankası’nın adımları, ekonomik dengeyi sağlama ve finansal istikrarı koruma amacı güdecektir. Bu nedenle, Aralık ayında yapılacak bir faiz indiriminin, yavaş ve kontrollü bir şekilde olması yüksek olasılıkla beklenmektedir.
