Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu, ticaretle ilgili verilen fetvaya yönelik eleştirilere, “Bağlamından kopartılarak gündeme taşındı” şeklinde cevap verdi.
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın dini konulardaki en yüksek karar ve danışma organı olan Din İşleri Yüksek Kurulu’nun, “Ticarette kâr haddi var mı?” sorusuna verdiği fetva dikkat çekmişti.
Fetvaya yönelik eleştirilerin ardından Din İşleri Yüksek Kurulu’ndan yazılı bir açıklama geldi.
“Bağlamından koparılıp gündeme taşındı”
Açıklamada, kurul tarafından 2017’de hazırlanan bir fetvada geçen hadis-i şerifin bazı medya mecralarında bağlamından kopartılarak gündeme taşındığı belirtildi.
Usul olarak hadis rivayetlerinin diğer delillerle birlikte bağlamı dikkate alınarak anlaşılması gerektiği kaydedilen açıklamada, “Şüphe yok ki, fiyatları tayin eden, darlık ve bolluk veren, rızıklandıran ancak Allah’tır” şeklinde nakledilen rivayette kastedilenin, 2012’de başkanlık tarafından yayınlanan “Hadislerle İslam” isimli eserde açıklandığı hatırlatıldı.
Eserde, Hazreti Muhammed’in (SAV) ticari işlemlerde spekülasyona, belirsizliğe ve taraflar arasında anlaşmazlığa yol açacak her tür muameleye mani olduğu ve fiili tedbir aldığı halde fiyat konusunda sınırlama getirmeyi uygun bulmadığına yer verildiği bildirilen açıklamada, eserdeki şu bölüm nakledildi:
“Zira fiyatların sınırlandırılması, şehir dışından Medine çarşısına mal getirerek satan tüccarların, kendilerine başka pazarlar aramasına sebep olacak, dolayısıyla Müslüman şehir halkının sıkıntı yaşaması ve karaborsacılığa yenik düşmesi gibi bir sonuç oluşturabilecekti. Savaş şartlarının etkisini gösterdiği Medine çarşısını bir kez daha altüst edebilecek bir uygulama olacağı gerekçesiyle Hazreti Peygamber’in kaçındığı fiyat sınırlaması, sonraki yüzyıllarda İslam toplumlarında ortaya çıkan yeni şartlar doğrultusunda yeniden gündeme getirilmiş ve fiyatların aşırı derecede yükseltilmesini engelleyecek şekilde tedbirler alınmasına izin verilmiştir. İslam alimleri, doğuracağı neticeler açısından bu uygulamanın, Hazreti Peygamber’in dikkate aldığı maksatlara uygun olduğunu belirtmişlerdir.”
“İslam’ın ilkelerinin bilgisizce alaya alınması saygısızlıktır”
AA’nın aktardığına göre yine açıklamada, “İslam dininin kesin bir kâr haddi koymadığı ve bunu piyasa şartlarına bıraktığı” görüşünün paylaşıldığı fetvanın, bazı medya mecralarında dini değerlerin hedefe konulduğu, metin içerisinde yer alan hadis-i şerifin alaya alındığı bir noktaya taşındığı belirtilerek, “Yüce dinimiz İslam’ın ilkelerinin bilgisizce alaya alınması, en hafif tabirle saygısızlıktır. Bu konuda yazan, konuşan, yorum yapan herkesi son derece özenli ve dikkatli olmaya davet ediyoruz.” ifadesi kullanıldı.
