Emeklilikte “Kök Maaş” uygulaması nasıl işleyecek?

Milyonlarca emekliyi yakından ilgilendiriyor. Maaşlara zam geliyor. En düşük emekli aylığı değişiyor. Emekli maaşı hesabı için yeni formüller ortaya çıktı. 2024 emekli maaşı zammı için bu yıl da refah payının devreye girmesi bekleniyor. Kök aylık ve taban maaş düzenlemesi ile en düşük emekli aylığının kritik seviyeyi aşması bekleniyor. 

Emekli zammı, memur maaşı zammı ve asgari ücret için Aralık ayına girilmesi ile heyecanlı bekleyiş başladı. Asgari ücret zammı için enflasyon referans olarak kabul edilirken memur ve emekliye zam için bu veriler maaş artışına doğrudan etki ediyor.

Yükselen enflasyon nedeniyle de son dönemde hükümet enflasyon rakamlarının üzerine bir de refah payı ekleyerek yeni maaşları belirliyor. Tüm bunun yanında emekli kök maaş ve emekli taban maaşı düzenlemesi yapılıyor.

Yeni Asır’dan Faruk Erdem’in haberine göre, hükümet bu yıl da enflasyon oranlarının üzerinde zam yapmak için kolları sıvadı.

Hem asgari ücretli çalışanların hem de emekli aylığı alan milyonların Ocak zammı için refah artışı gündemde. Bu oranın ne kadar olacağı ise değişik formüllerle hazırlanıyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Kasım ayı enflasyonu belli oldu. Buna göre de 5 aylık enflasyon yüzde 33,66 oldu. Bunun üzerine Ocak ayının başında Aralık enflasyonu da eklenecek. Böylece 6 aylık oran ortaya çıkacak.

Türkiye’nin ekonomi yol haritası olan Orta Vadeli Program’daki öngörüye göre ise 2023 yılı ikinci yarısı için bu oranın yüzde 38-40 bandında çıkması bekleniyor.

Bağ-Kur ve SSK emekli maaşı zammı Ocak ve Temmuz olmak üzere yılda iki kez 6 aylık enflasyon oranına göre artıyor. 6 aylık enflasyon doğrudan SSK ve Bağ-Kur emeklisinin maaşına yansıtılıyor.

Son yıllarda 6 aylık enflasyonun üzerine mutlaka refah payı da eklendi. Böylece emekli zammı artışı enflasyonun hep üzerinde oldu. Ocak 2023’te yüzde 15 çıkan 6 aylık enflasyon yüzde 30’a tamamlanırken emekli zammı Temmuz 2023’te yüzde 17’den yüzde 25’e yükseltildi. Nihai zam oranları böyle belirlendi.

2024 emekli zammı merak edilirken, gelecek yıl ilk 6 ay boyunca geçerli olacak yeni emekli maaşı düzenlemesi için üçlü bir formül masada bulunuyor.

Yüzde 38-40 bandında çıkan 6 aylık enflasyonun yüzde 50’ye tamamlanması ve emekliye zam oranının bu şekilde uygulanması bekleniyor. Bu ilk formül olarak karşımıza çıkıyor.

İkinci bir formül ise son dönemde uygulanan emekliye taban maaşı uygulamasında bu rakamın yükseltilmesi. Son olarak en düşük emekli maaşı 7.500 TL olarak belirlenmişti.

EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI NE OLACAK?
Yeni bir emekli taban maaşı artışı ile bu rakamın 10 bin-11 bin TL bandına çıkartılması planlanıyor. Emekli kök maaşı üzerinden yapılacak zamda ortaya çıkan rakam taban aylığın altında kalırsa Hazine desteği devreye girecek. Emekliye seyyanen zam ile aylıklar bu 10-11 bin lira bandında olması beklenen taban maaşa tamamlanacak.

KÖK MAAŞA İYİLEŞTİRME
Üçüncü bir formül olarak da taban maaşa tamamlanan kök aylıklarda seyyanen bir iyileştirme yapılması. Bu formül de masada bulunuyor. Buna göre artış en düşük aylıklardan başlayarak kademeli olarak yapılacak.

Bütün bu ek artışlar Ocak ayında 6 aylık enflasyonun belli olmasından sonra yasal düzenleme ile gerçekleştirilecek. Böylece emeklilerin Ocak ayındaki maaşları yeni oranlar üzerinden arttırılarak hesaplara yatırılacak.

MEMUR EMEKLİSİNİN MAAŞ HESAPLAMASI
Burada bir önceki toplu sözleşme zammının üzerindeki 6 aylık enflasyon, ‘Memur enflasyon farkı’nı ifade ediyor. Memur ve memur emeklilerinin maaşına önce toplu sözleşme artışı uygulanıyor ve çıkan rakam enflasyon farkı kadar artırılıyor. Memur emekli zammı 5 aylık kesinleşen rakamı ise yüzde 45 oldu.

ZAMLI AYLIKLAR NE ZAMAN ÖDENECEK?
Emekliler maaşlarını peşin olarak aldıkları için Ocak ayında ödenecek rakamlar yeni zamların uygulanması sonrası belirlenen aylıklar olacak.

Böylece Ocak ayında SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı emeklileri zamlı maaş alacak. Memurlar da hem fark hem de zamlı maaşlarını 15 Ocak’ta almış olacaklar.

Memur emeklileri aylıklarını her ayın 1’i ile 5’i arasında aldıkları için zam farkları daha sonra ay içinde bir takvim belirlenerek ödenecek.