Aybüke Türk Haber "Habere Bozkutça Bakış"
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Ahmet Hakan’ın CNN TÜRK ekranlarında yayınlanan Tarafsız Bölge programına konuk oldu. Kurum konut sektörüne ilişkin çarpıcı açıklamalarda bulundu.
Bakan Kurum’un konuşmasından satır başları şöyle:
Dünyadaki gelişmiş ülkelerin hemen hemen hepsinde konut fazlalığı söz konusu. İnşaat malzemelerin fiyatlarında bir artış söz konusu. Bırakın tedarik etmeyi, tedarik zinciri öyle bozulmuş ki 9-10 ay ötesine randevu alıyorsunuz. Dünyaya baktığınızda ise bir artış söz konusu. Avrupa’da insanlar konut fiyatlarının artışıyla ilgili eylem bile yapıyorlar.
KONUT MALİYETLERİNDEKİ ARTIŞIN NEDENLERİ
* İşin içinde fırsatçılar var. Fırsatçılar yüzünden tüm sektörün itham etmek doğru değil. Araştırmalar yapılıyor ve tespit edilenlere gerekli yaptırımlar yapılıyor.
* Artışları biz bakanlık olarak, ilgili bakanlıklarımızla birlikte denetimlerimizi düzenli olarak yapıyoruz. Girdi-çıktı maliyetleri düzenli olarak inceleniyor. TOKİ’de bu yüzden var. Son 20 yılda 1,200 bin konut ürettik. 100 bin sosyal konut yaptık. Türkiye’de 2021 yılında satılan konutların yüzde 14’ü TOKİ’nin ürettiği satışlar ve konutlardır.
* Biz artışlarla ilgili ihracatı bile Kabine’de konuştuk. Öncelikli bizim ülkemiz, Ülkemizdeki taleplerin karşılanması söz konusu. Tabi ki ülke olarak ihracat yapacağız. Biz TOKİ’yle yakın zamanda yine bir sosyal konut hamlesini 81 ilimizde yapacağız. Bir de kentsel dönüşüm konutları yapıyoruz. Bu muafiyetlerle birlikte deprem riskini kontrol edecek adımlar atmayı planlıyoruz.
FİKİRTEPE’DEKİ KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJESİ
* 1983 yılından daha eski… Çok güzel bir konumda Fikirtepe. 15 bin konut ve 60 bin vatandaşı ilgilendiren bir mesele. Burada vatandaşlarımızın gelen talepleri doğrultusunda bir planlama yapıldı. 3. kişilere satışlar, insanların başkalarının ortak olduğu bir süreç gördük. Biz bu duruma kayıtsız kalamazdık ve Cumhurbaşkanımız “Bu sorunu halledelim” diye talimat verdi.
* Meclis’ten bir kanun geçirerek düzenleme yaptık. 2022 yılında vatandaşlarımızın burada kalan yarım işleri düzeltmek için sürece müdahil olduk. İhalelerini yaptık. 2023 yılı itibariyle inşallah teslimlerini yapacağız. Bu süreçte de onlara kira ve taşıma yardımı veriyoruz. Orada bir cazibe merkezi olacak. Yeniden planlama yaptık. Bir de yabancıya konut satışı var. Sayın Meral Akşener konut artışından bahsetti. Aslında ifade olarak doğru bir ifade değil. Bizim ortalama 30-40 bin yabancıya satışımız var.
YABANCIYA KONUT SATIŞI FİYAT ARTIŞINA ETKİLİYOR MU?
* Son 5 yıla baktığımızda 40-50 bin yabancıya satış söz konusu. Bu sene 1,5 milyon satış içinde 59 bin yabancıya konut satışı gerçekleşti. Geçen seneki satış bir önceki yıllara göre abartılacak bir artış değil. Yüzde 3’lük bir marj, bahsettiğimiz konutlardaki fiyat artışına bir etkisi yok.
* Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Rusya-Ukrayna krizi de göstermiştir ki barış için attığı adımlar dünyada güven vermiştir.
* Bütün devletlere baktığımızda, ABD’de İngiltere’de belli bir miktarla ev aldığınızda hem vatandaşlık hem oturma izni veriyorlar.. Bu şekilde bize gelmeleri, yatırım yapmaları çok önemli. Bu ülkeye güveniyorlar, yatırım yapmak istiyorlar. Bu adamlar sadece konut almıyor ki, geliyor fabrika açıyorlar. İstihdam sağlanıyor. Dünyanın gıpta ile baktığı bir ülke olmak istiyorsanız bunları yapmak zorundasınız. Bizim vatandaşlarımız ABD’den Avrupa’dan ev almıyorlar mı?
“HAZİRAN’DA MÜJDEYİ CUMHURBAŞKANIMIZ AÇIKLAYACAK”
TOKİ olarak konut açığına yönelik yeni projelerin hazırlığı içendeyiz. Bu konuda Haziran ayında 81 ilimizde TOKİ projelerine ilişkin müjdemiz olacak. Bu açıklamayı da sayın Cumhurbaşkanımız yapacak.
İSTANBUL’DA KENTSEL DÖNÜŞÜM NE DURUMDA?
* Burada kentsel dönüşüm, deprem bizim yatsınamaz bir gerçeğimiz. Biz depremle yaşamayı öğrenmeliyiz. Nüfusumuzun %70’i deprem bölgesinde yaşıyor. Sadece depremde, Karadeniz’de İzmir’de deprem oldu diyoruz. Eğer enkaz altında kalan vatandaşımız varsa tüm ekiplerimizle oraya gidiyoruz. Aslında bunları unutturmamalıyız. Bu dönüşümü yapmak zorundayız. Bu konuda dertliyim. Yani dönüştürelim hep birlikte devletimiz 2012 yılında kimse demez bunu, “Bedeli ne olursa dönüştüreceğiz” dedi GOP’ta. Hızlı, gönüllü, yerinde yapacağız. Vatandaşımıza yardım vereceğiz, 20 milyon lira taşınma, kira yardımı verdik. Biz yüzde 40-50 sübvansiyon sağlıyoruz. İstanbul’da 5, 8 milyon konut var. 1,5 milyonu riskli. 300 bini ise acilen değişmesi gereken konutlar.
* İstanbul’umuzun 39 ilçesinde örnek kentsel dönüşüm projesi yapıyoruz. 140 bin tane devam eden projemiz var. Esenler’de 60 bin konutluk çok güzel bir proje gerçekleştiriyoruz. Rezerv konutlarla birlikte şehrin içindeki toplanma alanları oluşturacağız. Türkiye’de bugüne kadar3 milyon konutu dönüştürdük. Yapı denetim kanunu çıkardık 99 depremi sonrasında. Hedefimiz 2035’e geldiğimizde kentsel dönüşüme girilmemiş konut bırakmamak.
Dolayısıyla bunu kararlı bir şekilde devam ettirmemiz lazım. Belediyelerimizin çıkıp kentsel dönüşüm için proje üretmesi, kaynak ayırması gerekiyor. Biz de bakanlık olarak arsa desteği, mali destek vereceğiz. Bu konuyu siyaset üstü olarak görüyoruz. Ben “O yaptı bu yaptı” demek istemiyorum. Topyekun seferberliği sürdürmek zorundayız ki o acıları tekrar çekmeyelim.
* Sahada bizim uyguladığımız konutlara baktığımızda, şehirleşme modelinin uygulamaya gayret gösterdiğimizi görüyorsunuz. Nedir bu şehirleşme modeli. Yeşil alanların içine kurulu projeler. İzmir’deki depremde zemin artı 5 katlı konutlar yaptık. Bu anlattığım kentsel dönüşüm projelerindeki konutların hepsi zemin +4 kat evler. Bu artık bizde kanun gibi. Bu yapmış olduğumuz bütün projeler yatay mimarı esaslı projelerdir.
KANAL İSTANBUL PROJESİ
* Biz sadece Kanal İstanbul Projesi’nde değil yapılacak her işte çevre etki raporu hazırlıyoruz. Belli büyüklükteki projede bu ÇET raporu hazırlanıyor. Buradaki ekolojik duruma zararı olup olmayacağı, deprem riskinin olup olmayacağı, atık su, kanalizasyon hatlarının nereye bağlanacağı, ekolojik yaşantının devam etmesi için atılacak adımların yer olduğu bir rapor.
* Bu tüm dünya ülkelerinde böyle. Bir yatırım yapılacaksa çevre etkilerine bakarsınız. Bilim insanlarımız, akademisyenlerimiz neden güvenmiyorsunuz? İstanbul’da 2 tane fay hattı geçiyor. İstanbul’da beklenen deprem nedir? Yerin 20 km altında, 7 ve üzerinde şiddetli bir deprem bekleniyor. 20 metrelik kanal nasıl oluyor da depremi tetikliyor?
* Böyle bir şey olmadığını bilimsel olarak söylüyoruz. Buraya ilave şehir gelmeyecek. 500 bin ilave nüfus gelecek. 500 bin ilave rezerv konut yapıp, Bağcılar’daki Başakşehir’deki insanları güvenli şekilde buraya getireceğiz.
* Kentsel dönüşüm anlaşması çerçevesinde bu vatandaşlarımızı buraya taşıyoruz. Sonra Kanal İstanbul projesinde yüzde 52’si terk edilmiş. İstanbul’da ne kadar riskli konutumuz varsa onları yenilemiş olacağız. Su kaynaklarına etkisi var diyor. Orada Sazlıdere ve Terkos barajı var. Sazlıdere İstanbul’un yüzde 2 ila 3’ünü karşılıyor. Melen projesi bundan katbekat fazlasını ikame edecek.
