Rus muhalif lider Aleksey Navalny’nin kaldığı cezaevinde hayatını kaybetmesi, Kremlin’e muhalif olan isimleri tekrar ön plana çıkardı. Moskova karşıtlarının karşılaştığı durum, şüpheli ölüm ve saldırı girişimlerini akıllara getirdi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in en sert muhaliflerinden olan Aleksey Navalny’nin ölümü geniş yankı uyandırdı..
Geçtiğimiz aylarda Sibirya yakınlarındaki Yamalo-Nenets bölgesinde bir cezaevine nakledilen Navalny’nin kaldığı cezaevinde öldüğü belirtildi..
Cezaevinde aniden öldü
Yamalo-Nenets Özerk Bölgesi Federal Cezaevi Servisi, internet sitesinde yayınladığı açıklamada, Navalny’nin yürüyüş yaptıktan sonra kendini iyi hissetmediğini ve anında bilincini kaybettiğini duyurdu..
Açıklamanın devamında, sağlık personelinin çağrıldığı ancak Aleksey Navalny’yi hayata döndüremedikleri belirtildi. Muhalif liderin ölüm nedeni ise henüz tespit edilemedi..
Putin’e muhalif isimler konuşuluyor
Bu durum, Moskova’da Devlet Başkanı Vladimir Putin’e muhalif isimlerin akıbetini tekrar akıllara getirdi.
Prigojin: Bindiği uçağın düşmesi sonucu hayatını kaybetti
Paralı asker grubu olan Wagner’in lideri Yevgeniy Prigojin, o isimlerden biriydi. Rusya’da meydana gelen olayda, Kremlin’e meydan okuyan ve darbe girişiminde bulunmak isteyen Prigojin’in içinde bulunduğu toplam 10 kişi taşıyan uçak düştü. Rusya’dan gelen açıklamalara göre, uçakta bulunanların tamamı hayatını kaybetti.
Çifte ajanlar: Baygın bulundular
İngiltere’de 2018 yılında Sergey Skripal, kızı Yulia ile birlikte zehirlendi.
İngiliz dış istihbarat servisi MI6 için çalıştığı ortaya çıktığında ülkesinde mahkum edilen ve daha sonra casus takasıyla İngiltere’ye gelen Rus ajanlar, Salisbury’de bir bankta bilinçlerini yitirmiş vaziyette bulundu.
İngiltere, olayda Rusya tarafından imal edildiği ileri sürülen, askeri nitelikte ve sinir sistemi üzerinde etkili bir kimyasal maddenin kullanıldığının kesinlik kazandığını duyurmuştu. Bu maddenin Sovyetler Birliği tarafından 1970 ve 1980’lerde geliştirilen ‘Novichok’ adlı kimyasal grubunun üyesi olduğu belirtildi.
66 yaşındaki Skripal ile 33 yaşındaki kızı Yulia’nın zehirlenmesinden sorumlu tuttuğu Rusya’nın 23 diplomatını sınır dışı eden İngiltere, yürüttüğü diplomatik temaslarla çok sayıda ülkenin de Rus diplomatları sınır dışı etmesini sağladı.
Rusya da mütekabiliyet ölçüleri içinde bu ülkelerin diplomatlarıyla ilgili sınır dışı kararları verdi.
Vladimir Kara-Murza: Beni zehirlediler
Rus muhalif siyasetçi ve aktivist Vladimir Kara-Murza, 2015 ve 2017 yıllarında kendisini zehirlemeye çalıştıklarını söyledi.
Murza ile ilgili inceleme yapan Alman laboratuvarı, söz konusu isimde yüksek düzeyde cıva, bakır, manganez ve çinko tespit etti. Zehirlenme konusunda eleştirilerin yöneltildiği Moskova yönetimi iddiaları kabul etmedi.
Rusya’da, İngiltere vatandaşlığı da bulunan muhalif siyasetçi Vladimir Kara-Murza, “vatana ihanet” ve “Rus ordusu hakkında yalan haber yayma” suçlamasıyla yargılandığı mahkemece 25 yıl hapis ve 400 bin ruble (yaklaşık 5 bin dolar) para cezasına çarptırıldı.
Alexander Litvinenko: İçtiği çaydan zehirlenerek öldü
İngiltere’de bağımsız soruşturma komisyonu, 2016 yılında Rusya Devlet Başkanı Putin’in, eski KGB ajanı Alexander Litvinenko’nun Londra’da öldürülmesini “muhtemelen onayladığı” sonucuna vardı.
Rapora göre Litvinenko, Londra’da bir otelde iki eski Rus arkadaşı Dimitri Kovtun ve Andrei Lugovoy ile çay içtikten sonra Polonyum-210 maddesinden zehirlenerek 43 yaşında hayatını kaybetti.
Lugovoy’un eski bir KGB ajanı, Kovtun’un da eski asker olduğuna dikkat çekilen raporda, Litvinenko’nun sadece devlet imkanlarıyla üretilebilen Polonyum-210 ile zehirlenmiş olduğuna işaret edildi.
Aleksander Perepilichnyy: Koşuya çıktıktan sonra öldü
2012 yılında yaşanan olayda Aleksander Perepilichnyy, İngiltere’de evinin yakınında ölü bulundu.
Kara para aklama sistemine ilişkin İsviçre’deki soruşturmaya yardım eden Perepilichnyy, 2009’da İngiltere’ye sığındı. 44 yaşındaki ismin midesinde, sarı yasemin bitkisinden gelen nadir ve ölümcül bir zehrin izlerin bulundu.
Perepilichny, olay öncesi popüler Rus yemeği olan ve kuzukulağı içeren çorba içerken, Moskova durumun kendisiyle ilişkilendirilmesini reddetti.
Viktor Yuşçenko: Yüzü şekil değiştirdi
Ukraynalı muhalefet lideri Viktor Yuşçenko, Moskova yanlısı Başbakan Viktor Yanukoviç’e karşı Batı yanlısı listeyle yarıştığı 2004 başkanlık seçimleri kampanyası sırasında zehirlendi.
BBC’nin aktardığına göre, Yuşçenko, Ukrayna istihbaratı yetkilileriyle başkent Kiev dışında akşam yemeği yerken zehirlendiğini söylerken, Rusya söylentileri geri çevirdi.
Söz konusu Ukraynalı siyasetçinin vücudunda normalden kat daha fazla dioksin bulundu. Yüzü ve vücudunda şekilde değişiklikleriyle karşılaşan Yuşçenko, çok sayıda ameliyat geçirdi.
Boris Nemtsov: Kremlin’in yakınında öldürüldü
Rus muhalif ve eski Başbakan Yardımcısı Boris Nemtsov başkent Moskova’da 20019’da uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti. Nemtsov, Kızıl Meydan yakınlarındaki köprüde yürürken, beyaz renkli binek araçtan inen saldırganın ateş açması sonucu olay yerinde hayatını kaybetti.
Nemtsov, 1991-1997 yıllarında Nijegorodskaya Eyaleti Valiliği, 1997-1998 yıllarında ise Akaryakıt ve Enerji Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığı görevlerinde bulunmuştu. Nemtsov muhalif PARNAS Partisi’nin eş başkanıydı.
Boris Berezovsky: Evinde ölü bulundu
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in muhalifi olan ve İngiltere’de sürgün olarak yaşayan Rus milyarder Boris Berezovsky, 23 Mart 2013’te Londra yakınındaki evinde ölü bulundu.
Moskova’nın siyasi ve iş dünyasında tesirli bir isim olan ancak Putin ile ters düştükten sonra yurt dışında bulunduğu esnada hakkında çıkarılan yakalama kararı sonrası İngiltere’ye iltica eden Rus milyarder Berezovsky, Londra’ya yakın Surrey’deki evinde ölü bulundu.
Berezovsky, 2000 yılında Rusya’da aleyhinde çıkarılan karara nedeniyle İngiltere’de siyasi iltica hakkı elde ederek yaşıyordu.
Anna Politkovskaya: Evinin asansöründe vuruldu
İnsan hakları ihlalleri başta olmak üzere bu konuda yazdığı yazılarla tanınan gazeteci Anna Politkovskaya 7 Ekim 2006’da evinin asansöründe silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti.
Forbes dergisinin Rusya editörü olan Amerikan vatandaşı Rus kökenli Paul Klebnikov, Moskova’da 9 Temmuz 2004’te aracında vurularak öldürüldü.