Suriye’de 61 yıllık Baas rejiminin liderlikten çöküşünün kronolojisi

Suriye’deki son gelişmeler, 27 Kasım 2024’te başlayan ve hızla yayılan çatışmalarla şekillendi. 15 Mart 2011’de Suriye’nin güneyindeki Dera şehrinde bir grup öğrencinin “Ey doktor (Beşar Esad), şimdi sıra sana geldi.” yazısıyla başlayan halk hareketi, aradan geçen yıllar içinde büyük bir iç savaşa dönüştü. 27 Kasım 2024 sabahı, muhalif grupların başkent Şam’ı ele geçirmesiyle Baas Partisi’nin 61 yıllık iktidarı son buldu.

8 Aralık 2024 sabahı muhaliflerin coşkun halk kitleleri eşliğinde Şam’ın kontrolünü ele almasıyla Baas Partisi’nin 61 yıllık kanlı iktidarı sona erdi.

27 KASIM’DA ÇATIŞMALAR BAŞLADI

Suriye’de rejim karşıtı Heyet Tahrir Şam’ın (HTŞ) başını çektiği silahlı gruplar, 27 Kasım sabahı Halep’in batı kırsalında rejim güçleriyle çatışmaya başladı.

HALEP, İDLİP, HAMA, HUMUS VE NİHAYET ŞAM

Önce Halep’te hakimiyet sağlayan gruplar, kısa süre içinde İdlib, Hama ve Humus’un, bu sabah da başkent Şam’ın kontrolünü ele aldı.

27 Kasım

Suriye’nin kuzeybatısında, özellikle Halep’in batı kırsalında Heyet Tahrir Şam (HTŞ) öncülüğünde rejim karşıtı silahlı gruplar geniş çaplı bir operasyon başlattı. Halep, kısa sürede muhaliflerin kontrolüne geçti.

28 Kasım

Rejim karşıtı gruplar, Esad rejiminin ağır silahlarını ve askeri araçlarını ele geçirerek, bir dizi köyü kontrol altına aldı. Halep’e yaklaşan gruplar, Esad güçlerine büyük kayıplar verdirdi.

29 Kasım

Suriye’nin kuzeyindeki stratejik İdlib ilinin Serakib ilçesi, muhaliflerin eline geçti. Aynı gün Halep kent merkezine giriş yapan muhalifler, Esad güçlerini zor durumda bırakmaya başladı.

30 Kasım

Halep’in büyük kısmı, muhaliflerin eline geçti. Esad rejimi, Halep Uluslararası Havalimanı’nı PKK’ya teslim etti, ancak akşam saatlerinde muhalif gruplar havaalanının kontrolünü geri aldı. Hama, Humus ve İdlib’in bazı ilçeleri de muhaliflerin denetimine geçti.

1 Aralık

Suriye Milli Ordusu, PKK/YPG’nin kuzeydoğuya yönelik terör koridoru oluşturma planına karşı, Özgürlük Şafağı Operasyonu’nu başlattı. Bu operasyonla Tel Rıfat ilçesi tamamen muhaliflerin eline geçti.

2 Aralık

Rejim karşıtı gruplar, Halep ve İdlib’deki zaferlerini Hama iline taşıyarak 16 yerleşim bölgesini Esad güçlerinden geri aldı.

3 Aralık

PKK/YPG, Deyrizor’da Esad rejimi ve İran destekli milislere karşı saldırı başlattı. Aynı dönemde Esad rejimi ile Rusya, Suriye’nin kuzeyinde, Halep ve İdlib’de gerçekleştirdikleri saldırılarda sivil kayıplara yol açtı.

4 Aralık

Esad rejimi, başkent Şam’ın Doğu Guta bölgesinde 15-47 yaş arasındaki tüm erkekleri gözaltına aldı. Hama’da muhalifler, 20 köyü daha rejimden almayı başardı.

5 Aralık

Hama ilinin merkezi, muhaliflerin denetimine girdi. Ayrıca, Esad rejimi, başkent Şam’ın birçok bölgesinde reşit olmayanları dahi zorla askere alarak direnişi kırmaya çalıştı.

6 Aralık

Rejim karşıtı gruplar, başkent Şam’a açılan stratejik Humus ilinde önemli ilçeleri ele geçirdi. İsrail ordusu ise Suriye ile Lübnan arasındaki sınır kapılarına hava saldırıları düzenledi.

7 Aralık

Muazzam bir ilerleyişle, muhalif gruplar başkent Şam’a yaklaşmaya başladı. Suveyda ilinde ise Dürzi nüfusunun yoğun olduğu bölgelerde yerel gruplar, Esad güçlerine kentten çıkmaları için ultimatom verdi.

8 Aralık

Başkent Şam’da büyük gösteriler başladı. Göstericiler, kilit önemdeki bölgelere girmeyi başararak Esad rejiminin kontrolünü kaybetmesine yol açtı. Sednaya Hapishanesi’ndeki tutuklular, özgürlüklerine kavuştu. Baas Partisi’nin 61 yıllık kanlı iktidarı sona erdi.

Bu süreç, Esad rejiminin çöküşünü ve halkın özgürlük taleplerinin zaferini simgeliyor. Baas rejiminin yıkılmasıyla, Suriye’de yeni bir dönemin kapıları aralandı.