Türkiye 23 Nisan’ın 104. yılını coşkuyla kutluyor!

Kurtuluş Savaşı’nın fitili ateşleyen ve Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atılmasını sağlayan Büyük Millet Meclisi, Mustafa Kemal Paşa’nın önderliğinde 104 yıl önce bugün açıldı. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, yıl dönümünde yurt genelinde coşku ile karşılanıyor.
Türkiye Cumhuriyeti’nin egemenliğini ilan edişinin 104. yılında, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı tüm yurtta coşkuyla kutlanıyor.

Mustafa Kemal Paşa’nın liderliğinde Anadolu ve Rumeli’deki düşman işgaline karşı başlatılan Kurtuluş Savaşı sürecinde ve Cumhuriyet’in kuruluş yolunda kritik bir dönemeç olan Türkiye Büyük Millet Meclisi, 104 yıl önce (TBMM) bugün açıldı.

TBMM’nin kurulması, kurtuluş mücadelesinin en önemli evrelerinden birini teşkil etti.

“Ulusun egemenliğini yine ulus sağlayacaktır”

Osmanlı İmparatorluğu’nun 1. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkmasının ardından, Mondros Mütarekesi’ne rağmen ülkenin işgal edilmeye başlanması üzerine Mustafa Kemal Paşa, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktı.

Amasya Tamimi ile Erzurum ve Sivas kongrelerinde alınan kararlar, ”ulusun egemenliğini yine ulusun sağlayacağı”nı ortaya koydu.

1919 sonbaharında yapılan seçimlerden sonra Osmanlı Mebusan Meclisi 12 Ocak 1920’de, 168 üyesinden 162’sinin katılımıyla toplandı.

Mustafa Kemal, Erzurum mebusu seçilmişti ancak o Ankara’da kaldı. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti yanlısı milletvekillerinin çoğunlukta olduğu bu Meclis, 28 Ocak 1920’de yaptığı gizli oturumda Misakımilli’yi kabul etti.

“Ankara’da olağanüstü yetkili bir Meclis”

İstanbul’un 16 Mart’ta işgali ve Milli Mücadele yanlılarının tutuklanmaya başlamaları üzerine milletvekilleri ve aydınlar, Ankara’ya kaçmaya başladı.

Mebusan Meclisi de 18 Mart’ta son kez toplanarak, Meclis’in süresiz olarak tatil edilmesini kararlaştırdı.

Mustafa Kemal, 19 Mart 1920’de yayınladığı genelgeyle ”Ankara’da olağanüstü yetkili bir Meclis”in toplanacağını duyurdu.

Genelgede, ”Ulusun bağımsızlığını ve devletin kurtarılmasını sağlayacak önlemleri düşünüp uygulamak üzere ulusça olağanüstü yetki verilecek bir Meclis’in Ankara’da toplantıya çağrılması ve dağıtılmış olan mebuslardan Ankara’ya gelebileceklerin de bu Meclis’e katılmaları” istendi.

Cumhuriyete giden yolda büyük adımlar atılmasını sağladı

Bu amaçla yapılacak seçimle belirlenen milletvekilleri ile dağıtılan Osmanlı Mebusan Meclisi’nden kaçarak Ankara’ya gelebilenlerden 84’ü, ilk Meclis’te yer aldı.

Mustafa Kemal, 22 Nisan 1920’de Büyük Millet Meclisi’nin açılışını duyurduğu genelgesinde ise bundan böyle ”bütün sivil ve askeri makamların ve bütün ulusun emir alacağı en yüksek kat”ın bu Meclis olacağını kaydetti.

23 Nisan 1920’de, Hacıbayram Camisi’nde cuma namazı kılınıp, kurbanlar kesildikten sonra ilk TBMM, İttihat ve Terakki Kulübü olarak yapılan binada açıldı.

Cumhuriyete giden yolda büyük adımlar atılmasını sağlayacak Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 103 yıl önce 23 Nisan’da açılması, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurtuluş mücadelesinin en önemli safhalarından birisi oldu.

Milli irade

TBMM, açıldığından bu yana milli iradenin yansımasının simgesi oldu. TBMM’nin ilk Başkanı Mustafa Kemal Atatürk, 1 Mart 1920 tarihinde Meclis’in 4. toplantı yılının açılışında da bunun önemine dikkati çekti.

Atatürk’ün sözleri tutanaklara şöyle yansıdı:

“Hep birlikte bakışlarımızı, vicdanımızın merkezi olan millete dikelim. Orada erdemin, vefa ve içten bağlılığın, yenileme arzusunun, egemenlik aşkının ve geleceğin sönmeyen ateşi yanmaktadır. Bu kutsal ateş, kendi içindeki bilgisizlik ve karanlığı yakacak ve bağımsızlığımızın önüne dikilecek olan bütün engelleri yıkacaktır. Efendiler, millet önünde, onun hak ettiği bağımsızlığın önünde, onun layık olduğu gelişme ve yenileme arzusu önünde, her kuvvet ancak milletin irade ve amaçlarına uymak şartıyla yaşayabilir. Milletin irade ve amaçlarına uymayanların talihi hüsrandır, çökmedir.”